Gure Atea jotzen ari den Mundua ...eta horretarako ez gara ia prestatzen ari
Juanjo Gabiña Carrera
Garai hauetan eta gertatzen ari den guztiarekin argi dago gauzek ez dutela lehen bezala funtzionatzen eta gero eta okerrago goazela. Ongizate Estatua eraikitzearekin batera zetorren itxaropena zulatu den globoa da, eta oso konponbide zaila du, ez baitago ezer zuzentzeko borondaterik, eta berandu eta gaizki iristen garelako arazoen konponbidera. Ustelkeria politikoa eta gobernuen lege demokratikoak merkatu oligopolistek (Lex Mercatoria) ezartzen dizkiguten legeen mende egotea dira oztopo nagusiak.
Euskaldunok ez dugu egin, eta ez gara ari orain dela berrogei urte hasi behar genukeena egiten. Duela hogei bat urte, aukera historikoa izan genuen Eusko Ikaskuntza garapen iraunkorraren eta klima-aldaketaren aurkako borrokaren inguruan egiten ari zen lanen inguruan onartzeko. Ekimen hartan 200 profesional baino gehiago bildu ziren Euskal Herriko Estrategia Iraunkorra egiteko.
Beste helburu batzuk ere bazituen, Plan Prospektibo Estrategikoak aurre egin nahi zien klima-aldaketak eragindako inpaktu larri eta atzeraezinei, XX. mendearen erdialdean hasi baitzen, eta, dakigun bezala, XXI. mendearen hasieratik pixkanaka areagotzen joan da.
Ekimen ezin hobe hori Ardantzaren Eusko Jaurlaritzak bertan behera utzi zuen, bere gobernuak bultzatzen zuen kapitalismo neoliberalaren eta, era berean, klima- aldaketaren negatibismoaren aurka egiten zuelako. Eusko Jaurlaritzak eredu kapitalista amerikarra bezalakoa nahi zuen. Hain zuzen, erregai fosilen alde, osasun publikoa pribatuaren aurrean hondatzearen alde egindako apustuak barne hartzen zituena, gaur egun ere egiten duen bezala. Orain ordaintzen ari garen akats tamalgarria, gure sistema sozioekonomikoa hondatu eta gainbeheratu duena.
Darwinek duela mende eta erdi adierazi zuenez, «ez dira bizirik irauten duten adimentsuenak edo indartsuenak, aldaketetara hobekien egokitzen direnak baizik». Gaur egun, herrialdeen erronka zailenetako bat da gure erresilientzia-mailak hobetzea, gertatzen zaizkigun aldaketei arrakastaz aurre egiteko. Aldaketa horiek klimatikoak, sozialak, demografikoak, garraioak, osasuna, energia, ura, elikadura, hezkuntza, teknologikoak eta ekonomikoak dira. Klima-aldaketa da guztietan larriena, gure zibilizazio osoaren existentzia bera arriskuan jartzen baitu.
Lehenbailehen egokitu behar dugu Lurra planetak jasaten dituen aldaketa atzeraezin handietara, gure bizitzari eusten dion planeta bakarra baita. Konferentzian konponbideei buruz hitz egingo dugu, baina aurreratu nahi dizuet horiek ez digutela eragotziko sufritzea eta garesti ordaintzea horregatik.
Biografia
Donostian jaio zen. Industria-ingeniari gisa lizentziatu zen Nafarroako Unibertsitatean, eta Prospektiba Analisian eta Plangintza Estrategikoan espezializatu zen. Zientzia hori geroago Prospektiba Estrategikoa izenez ezagutuko zen.
Hasieratik, Juanjo Gabiñak bere sustapenean eta garapenean kolaboratzen du Hugues de Jouvenel eta Michel Godetekin batera.
Era berean, etorkizun posible, egingarri eta desiragarri bat eraikitzeko etengabeko kezkak garapen iraunkorrak aldez aurretik aukeratzen dugun etorkizun onerako prestatzeko izango lukeen garrantzia eta garrantzia ezagutzera eraman zuen.
Mundu mailako lehen prospektibista izan zen, Prospektiba Estrategikoa Iraunkortasunarekin, Berrikuntzarekin eta Lehiakortasun Estrategikoarekin konbinatzen dituen metodologia berri bat aplikatzen. Gaur egun SWPI-rekin (Sustainable World Prospektive Institute, www.swpi.eu ) elkarlanean jarraitzen du.
Juanjo Gabiñak paper aktiboa du nazioarteko mailan analisi prospektiboen eta plangintza estrategikoko metodoen hedapenean. Hogei urtez, bere estratega gisa egindako lana Garapen Iraunkorreran zentratu da beti, Klima Aldaketara goiz egokitzeko, 2022an azken fasea hasi zen luzeko krisi klimatikotik ateratzeko bidea bilatuz.
Juanjo Gabiña ingurumen ingeniaria ere bada eta hizlari nekaezina da gure etorkizunean eragina duten gaien inguruan. Plangintza estrategikoan aditutzat jotzen da, maila korporatiboan zein instituzionalean, klima, energia, boterearen genealogia, desberdintasun soziala, pobrezia, ura, elikadura, garraioa, hezkuntza, garapen iraunkorra, gobernantza, etab.
Beste aldetik, liburu, artikulu eta hitzaldi ugariren egilea. Lurraldearen Antolamenduari eta Prospektiba Estrategikoari eta etorkizuneko ikuspegi iraunkorrei buruzko lanak aipatu behar dira: "El Futuro Revisitado" eta "Prospectiva y Ordenación del Territorio". Bi liburu hauek Prospektiba Estrategikoari buruzko oinarrizko liburutzat hartzen dira.
Azkenik eta idazle gisa, bere eleberriek era askotako gaiak jorratzen dituzte, futuristak zein historikoak: 1489 El mapa vasco del Nuevo Mundo (Ediciones Beta, 2022); 2025 El Algoritmo del Big Brother (Ediciones Beta, 2023); 346 a.C. La hija de Aristóteles (Ediciones Beta, 2024) eta 352 d.C. Baskonia o el retorno del guerrero a Iruña-Veleia (hurrengo argitalpena). Liburu guztiak Elkarrek banatzen ditu.